WOENSDAG 09 JUNI 2004
Vandaag gaan we met een groep op reis naar Oradour sur Glane in Frankrijk waar we de 60e herdenking van de verwoesting van het dorp, in de Tweede Wereldoorlog, zullen bijwonen. Het is nog vroeg als we naar de parkeerplaats bij de Nieuwe Kerk lopen waar we ons verzamelen voor het vertrek. Het vertrek is gepland om 06.00 uur. De bus is op tijd aanwezig, de koffers en tassen worden ingeladen en na afscheid genomen te hebben van de thuisblijvers vertrekken we. De chauffeur zal ons naar Bergen op Zoom rijden waar een andere chauffeur het van hem overneemt en ons de rest van de reis zal vergezellen. De reis gaat voorspoedig en zo komen we om 08.15 uur in Bergen op Zoom, de Wouwse Tol, aan. De andere chauffeur, Klaas Simon, zit al te wachten. Na een korte stop vertrekken we om 08.45 uur richting Antwerpen. Door werkzaamheden aan de rondweg bij Antwerpen nemen we een andere route richting Parijs. Het is prachtig weer en al pratende komen we steeds dichter bij Parijs.
We besluiten een eerste stop te houden bij L’Arche, Assevilliers, het is inmiddels 11.45 uur. Afgesproken wordt dat we om 12.15 uur weer zullen vertrekken. De reis gaat erg voorspoedig en zonder vertragingen passeren we, via de drukke péripherique die rond Parijs loopt, de stad en rijden richting Orleans. De sfeer in de bus is, zoals altijd, erg goed. Altijd zijn er wel een paar gangmakers, namen hoef ik niet te noemen. Nadat we Parijs gepasseerd zijn maken we om 14.45 uur een tweede sanitaire e/o culinaire stop bij een wegrestaurant van L’Arche. Na een pauze van een half uur vertrekken we om 15.15 uur weer richting Orleans c.q. Limoges. Het is 17.15 uur als we een derde sanitaire stop houden bij een tankstation. Dit zal de laatste stop zijn voor we in Limoges aankomen. Na ruim een kwartier, het is dan inmiddels 17.35 uur, vertrekken we weer richting Limoges.
Om een lang verhaal kort te maken het is 20.00 uur als we bij hotel Bèlvédère in Limoges aankomen. We melden ons bij de receptie en worden welkom geheten door de eigenaar. De kamers/sleutels worden toegewezen en iedereen wordt verzocht om over een half uur, 20.30 uur, in de eetzaal aanwezig te zijn omdat we dan het diner zullen gebruiken. Na het diner gaan enkelen nog even naar buiten, anderen zoeken hun kamer op.
DONDERDAG 10 JUNI 2004
Vandaag zullen we, in Oradour sur Glane, de 60e herdenking bijwonen van de tragedie die zich op 10 juni 1944 in dit dorp heeft afgespeeld. We worden ’s morgens om 06.45 uur gewekt. Naar buiten kijkend zien we dat het, wat het weer betreft, een prachtige dag zal worden. Als we gewassen en aangekleed zijn gaan we naar de eetzaal waar we een eenvoudig ontbijt gebruiken. Het is een echt Frans ontbijt bestaande uit: croissant, stokbrood, boter, jam, koffie of thee en jus d’orange. Na het ontbijt rijden we naar Oradour sur Glane en volgen de route die door het hotel is aangegeven op de plattegrond. We willen op tijd in het dorp aanwezig zijn omdat om 08.45 uur de herdenkings-mis begint in de plaatselijke kerk. De dienst wordt geleid door de kardinaal van Straatsburg. Bij het dorp aangekomen krijgen we direct te maken met uitgebreide veiligheids-maatregelen. Deze houden verband met de komst van de premier van Frankrijk, de heer J.P. Rafarin. De toegangswegen naar het dorp zijn volledig afgesloten. Wij mogen echter wel doorrijden en bij de ingang van het verwoeste dorp stapt iedereen uit en gaat te voet naar de kerk. De bus wordt onder begeleiding van een motoragent naar een parkeerplaats gebracht. Bij de kerk aangekomen zien we dat de belangstelling zó groot is dat veel aanwezigen op het plein voor de kerk, op banken, moet plaatsnemen. Ook zijn er grote luidsprekers neergezet zodat iedereen kan meeluisteren. De toegang naar de kerk wordt geflankeerd door vaandeldragers van voormalige verzetstrijders en diverse plaatselijke en regionale instanties. Na de dienst gaan men naar het gemeentehuis en vandaar naar de plaatselijke school waar kransen gelegd zullen worden bij het monument ter nagedachtenis aan de schoolkinderen die op 10 juni 1944 zijn omgekomen. In de stoet loopt ook een groep schoolkinderen mee uit de Elzas. Zij zijn voor het eerst aanwezig. Bij de uitroeiing van het dorp waren ook soldaten uit de Elzas aanwezig. Vanaf de school gaat de stoet naar het vernieuwde monument naast de kerk waar ook een krans c.q. bloemstuk is gelegd.
Na deze plechtigheden gaat men in een lange rij naar het verwoeste dorp waar de verschillende plechtigheden zullen plaatsvinden, zoals de ontvangst van de Franse premier door de plaatselijke autoriteiten en de diverse kransleggingen. We volgen de stoet door de hoofdstraat en zien aan weerszijden de verwoeste huizen. Al lopende komen we bij het voormalige dorpsplein aan waar enkele onderdelen van het leger staan opgesteld in afwachting van de komst van de premier. Als hij enige tijd later in aantocht is komt iedereen in beweging. De legeronderdelen worden in de houding gezet en de premier wordt begroet door de plaatselijke autoriteiten en twee overlevenden, M. Darthout en R. Hébras. Waarna wordt het Franse volkslied gespeeld. Hierna gaat men, vanwege de warmte, naar een schaduwrijke boom waar de premier een gesprek heeft met de twee overlevenden, M. Darthout en R. Hébras. Vervolgens gaat men naar het terrein naast het voormalige dorpsplein waar de premier, J.P. Rafarin, een toespraak zal houden.
Velen hebben zich hier reeds verzameld om de plechtigheden bij te wonen. Door de warmte proberen velen een plaatsje in de schaduw te vinden. De toespraak van de premier staat in het teken van de verzoening met de Elzassers die ook aan de verwoesting en vernietiging van Oradour sur Glane hebben deelgenomen. Als teken hiervan zal een delegatie uit Straatsburg w.o. de burgemeester een krans leggen. Een plaatselijk koor zingt enkele toepasselijke liederen. Ook de groep jongeren uit Straatsburg is bij de plechtigheden aanwezig. Na de toespraken worden er door vele instanties kransen gelegd ter nagedachtenis aan de slachtoffers. Na deze plechtigheden maken we, alvorens naar het nieuwe dorp te gaan, nog een korte wandeling door het ruïnedorp. Tegenover de kerk zien we tussen de ruïnes een prachtig bloeiende pioenroos. Iedere keer dat we een bezoek brengen aan het ruïnedorp blijkt dat deze struik weer groter is geworden.Omdat het tijd wordt om ook aan de inwendige mens te denken lopen we naar de uitgang en gaan naar het nieuwe dorp om wat te gaan eten. Hierna gaan we opnieuw naar het ruïnedorp voor een rondwandeling en om het museum te bezoeken.
Toen ’s morgens bleek dat er bij de officiële plechtigheden geen krans gelegd kon worden is afgesproken om dit aan het eind van de dag te doen bij het monument op de begraafplaats. Als iedereen aanwezig is wordt er, namens de Stichting Oktober 44, een krans gelegd door mevrouw A. Middel-Grotenhuis en de heer W. Stolk. Ná de kranslegging lopen we terug naar de uitgang waar de bus staat te wachten om ons naar het hotel terug te brengen. Onderweg, nabij het voormalige dorpsplein, zien we één van de overlevenden, Marcel Darthout, op een muurtje zitten. Evert de Graaf loopt naar hem toe en heeft een gesprek met hem.
Rond 17.15 uur verzamelen we ons bij de bus. Als iedereen aanwezig is rijden we weer naar het hotel in Limoges. Daar aangekomen spreken we af dat we om 19.00 uur het diner zullen gebruiken. Na het diner blijven we nog een poosje bij elkaar en praten over de gebeurtenissen van deze dag.
Vrijdag 11 juni 2004
Vandaag gaan we op reis naar de Franse stad Colmar in de Elzas aan de andere kant van Frankrijk. We worden deze ochtend vroeg gewekt want de vorige avond hadden we afgesproken dat we om 08.00 uur willen vertrekken. Na het ontbijt worden de koffers ingeladen en vertrekken we, uitgezwaaid door het hotelpersoneel. De sfeer in de bus is goed en de gesprekken komen dan ook weer snel op gang. De reis gaat erg voorspoedig We komen onderweg geen enkel wegrestaurant tegen. Maar eindelijk komen we, het is inmiddels 12.20 uur, een ….MacDonald…. restaurant tegen en houden hier een langere pauze om wat de eten. Het is 13.15 uur als we weer verder gaan en na een 2e pauze om 15.30 uur in L’Arche, Besancon komen we, na een voorspoedige reis, om 18.00 uur bij het hotel Primo in Colmar aan. We melden ons bij de receptie en de kamers worden toegewezen. Tevens blijkt dat we, in tegenstelling van de afspraken, het diner niet in het hotel kunnen gebruiken. Door de receptioniste wordt snel wat geregeld en afgesproken wordt dat we om 20.30 uur het diner zullen gebruiken in het restaurant Pfeffel niet ver bij het hotel vandaan. In het restaurant kunnen we uit twee menu’s kiezen. Na het diner gaat de groep in groepjes uiteen, sommigen gaan naar het hotel terug, anderen gaan nog de stad bezichtigen en een terrasje pakken.
ZATERDAG 12 JUNI 2004
Ook vandaag is er weer een lange reisdag. We gaan van de Franse stad Colmar in de Elzas via het voormalige concentratiekamp Natzweiler naar Berchtesgaden in Zuid Duitsland. Vanmorgen worden we niet zo vroeg gewekt als de vorige ochtend omdat we hebben afgesproken dat we om 08.30 uur zullen vertrekken. Dat komt omdat we niet eerder dan 10.00 uur in het kamp Natzweiler terecht kunnen. Na het ontbijt worden de koffers ingeladen en vertrekken we naar Natzweiler ca. 60 km. ten noorden van Colmar. De sfeer in de bus is opnieuw goed en de gesprekken komen ook nu weer snel op gang. Via een prachtige route door het heuvelachtige gebied en enkele kleine plaatsjes komen we om 09.45 uur in Natzweiler aan. Als de poort naar het kamp opengaat maken we een rondwandeling over het voormalige kampterrein en bezoeken de nog aanwezige barakken en de gedachtenisruimte.
Hier zien we opnieuw de verschrikkelijke gebeurtenissen die zich in de 2e wereldoorlog in het kamp en ander kampen hebben afgespeeld. Het is 11.50 uur als we ons weer naar de bus begeven om naar Berchtesgaden te gaan. Na een aantal onderbrekingen onderweg bij wegrestaurants komen we omstreeks 19.30 uur bij hotel Fischer in Berchtesgaden aan. We melden ons bij de receptie en worden allerhartelijkst ontvangen. De kamers worden toegewezen en er wordt afgesproken dat we om 20.30 uur het diner zullen gebruiken. Na het diner blijven we, onder het genot van een drankje, nog een tijdje gezellig bij elkaar. Maar ook aan deze dag komt een eind .....
ZONDAG 13 JUNI 2004
We hoeven deze morgen niet zo vroeg op te staan omdat we vandaag een echte rustdag zullen houden. Als we uit het raam van de kamer naar buiten kijken zien we dat het een troosteloze dag is, het regent. Na het heerlijke, uitgebreide ontbijt gaan we met de bus naar het dorp om een kerkdienst te bezoeken, het is inmiddels harder gaan regenen en het water valt met bakken uit de hemel. Na de kerkdienst, het is droog geworden, kunnen we kiezen of met de bus naar het hotel teruggaan of in het dorp blijven. Aan het begin van de middag gaan degenen, die in het dorp zijn gebleven, terug naar het hotel, de zon is inmiddels gaan schijnen. Hier treffen we de andere reisgenoten aan die of een middagdutje hebben gedaan of een wandeling hebben gemaakt.
Om 19.00 uur zullen we het diner gebruiken. Evenals de vorige dag blijven we hierna, onder het genot van een drankje, nog een tijdje gezellig bij elkaar.
MAANDAG 14 JUNI 2004
Na het uitgebreide ontbijt vertrekken we naar het door Hitler gebouwde huis, genaamd Adelaarsnest. Dit huis is boven op een berg gebouwd in de omgeving van Berchtesgaden. In een rustig tempo rijden we naar boven en komen bij de plaats waar de bus niet verder mag rijden. Van hieruit moeten we met de plaatselijke pendelbus naar de ingang van de tunnel die naar het Adelaarsnest leidt. Op weg naar boven hebben we een prachtig uitzicht op de omgeving. Via de tunnel komen we bij een lift die ons naar het 124 m. hoger gelegen huis brengt. Boven gekomen zien we dat de top van de berg is gehuld in de laaghangende bewolking. Dit is erg jammer omdat we nu geen uitzicht hebben op het dal en de omgeving.
We maken een rondwandeling door het Adelaarsnest waar nu een restaurant in is gevestigd. Nadat we wat gedronken hebben lopen we naar de top van de berg en hebben, als de wolken verdwenen zijn, een prachtig uitzicht op het dal beneden ons en op de bergketens in de omgeving. Inmiddels tikt de tijd verder en wordt het tijd om weer naar beneden te gaan. Bij het busstation aangekomen nemen we weer plaats in onze eigen bus en gaan naar de Scharitzkehl Alm waar we gaan eten. Na het eten maken enkelen nog een korte wandeling door de omgeving. Op advies van de hoteleigenaar gaan we nu een rondrit maken en volgen de prachtige Panoramaroute. Het is inmiddels prachtig weer geworden waardoor we een prachtig uitzicht hebben op de omgeving. Aan het eind van de route komen we bij de Enzian brennerei. Hier worden, uit de gentiaanwortel, diverse likeuren gebrouwen. We krijgen een rondleiding en kunnen hierna de verschillende soorten likeuren proeven. In de winkel kunnen we de diverse likeuren kopen, waar gretig gebruik van wordt gemaakt. Als iedereen zijn inkopen gedaan heeft gaan we weer terug naar het hotel. Om 19.00 uur zullen we het diner gebruiken.
DINSDAG 15 JUNI 2004
Na het ontbijt verzamelen we ons bij de bus om naar Königssee te gaan waar we een rondvaart zullen gaan maken. In Königssee aangekomen lopen we naar de aanlegsteiger en als de boot is aangemeerd stappen we in en als iedereen zijn plaats heeft ingenomen varen we het meer op. We varen tussen de hoge bergen door en kunnen genieten van de prachtige omgeving. Als we zo enige tijd gevaren hebben haalt één van de bemanningsleden zijn trompet te voorschijn. Hij blaast hierop enkele tonen en we horen de echo hiervan door het dal klinken. Nadat dit ten gehore is gebracht varen we weer verder en zien in de verte de St. Bartholomeüskerk liggen. De boot legt aan en we krijgen de gelegenheid een rondwandeling te maken en de kerk te bezichtigen. Na enige tijd gaan we weer verder naar het volgende punt van de rondvaart. Ook hier gaan we van boord en maken een wandeling in de omgeving en gaan een kijkje nemen bij de Obersee, niet ver bij de Königssee vandaan. Het wordt tijd om weer terug te gaan naar de aanlegsteiger om terug te varen naar het plaatsje Königssee. Op weg daarnaar toe kunnen we nog genieten van de prachtige omgeving. In het dorp aangekomen is het ook tijd geworden om wat te gaan eten. Hiervan wordt door meerderen gebruik gemaakt. De tijd gaat inmiddels door en we besluiten terug te gaan naar Berchtesgaden waar we de gelegenheid krijgen om nog wat inkopen te doen voor het thuisfront. Wie wil kan aan het eind van de middag met de bus terug naar het hotel of men gaat op eigen gelegenheid. Om 19.00 uur zullen we het diner gebruiken.
WOENSDAG 16 JUNI 2004
Het is vandaag alweer de laatste dag van onze reis en er is afgesproken dat we om ca. 08 00 uur weer naar Putten zullen vertrekken. Als iedereen zijn koffers bij de bus heeft ingeleverd en zijn plaats heeft ingenomen zet de bus zich in beweging. Het weer is op dat moment niet erg best. De stemming in de bus is opperbest en de onderlinge gesprekken komen al snel opgang. Naarmate de reis vordert wordt het weer steeds beter. De reis gaat erg voorspoedig en na enkele stops komen we om ca. 21.00 uur bij de Nieuwe Kerk in Putten aan. We nemen afscheid van elkaar en een ieder gaat weer terug naar zijn eigen huis. Zo is er een eind gekomen aan een boeiende en indrukwekkende reis.