Neuengamme 7 – 8 oktober 2016
Vrijdagochtend 7 oktober 2016 vertrekken we om 08.00 uur met 2 busjes en 15 reisgenoten richting Neuengamme. We rijden eerst naar Versen, dat was een voormalig buitenkamp van Neuengamme. We bezoeken de begraafplaats bij het voormalig kampterrein. Bij het monument worden door Karin Bos en Lies Smit bloemen gelegd. Op het monument staan de namen vermeld van de slachtoffers die nog op de begraafplaats in het massagraf begraven zijn. Zes namen van slachtoffers van de razzia van Putten staan vermeld op de vier stenen. De andere slachtoffers van de razzia van Putten die omgekomen zijn in Versen zijn na de oorlog op diverse plaatsen herbegraven, de meesten op de Erebegraafplaats in Osnabrück.
Na het bezoek aan Versen rijden we richting Bremen, waar een bezoek gebracht wordt aan de bunker Valentin in Bremen-Farge. Sinds kort is er een informatie pad aangelegd rondom en door de bunker. Langs het pad zijn diverse informatieborden geplaatst die informatie geven over de geschiedenis van de bunker. De bunker zelf is een indrukwekkend groot bouwwerk. Slachtoffers van de razzia van Putten hebben niet meegeholpen aan de bouw van deze bunker. Na de ontruiming van de buitenkampen Versen en Dalum zijn razziaslachtoffers kort in Bremen-Farge geweest terwijl ze op de terugweg waren naar Neuengamme. Volgens de nu bekende informatie zijn op de terugweg bij Bremen-Farge Jan Franken en Gerrit van Steeg overleden.
Aan het eind van de middag rijden we verder naar ons hotel in Bergedorf. ’s Avonds eten we gezamenlijk met de gasten uit Ladelund en Neuengamme. Op zaterdagochtend herdenken we de aankomst van de razziaslachtoffers in Neuengamme (14 oktober 1944 komen 588 mannen in Neuengamme aan). Bij de Nederlandse steen wordt een bloemstuk gelegd door Willy Kleijer en Ineke Klok. Bij de steen van Putten vindt een korte herdenking plaats. De krans wordt gelegd door Janny van Roon en Gerrie Pirovano. De rest van de dag bezoeken we het voormalig kampterrein en het museum. Bijzonder is dat we dit jaar voor het eerst het huis van de kampcommandant bezoeken. Sinds kort behoort dit huis tot de Gedenkstätte en onder leiding van Hanno Billerbeck mogen wij binnen rondkijken. Een aantal historische details zijn hier nog zichtbaar. Rond 16.00 uur vertrekken we uit Neuengamme richting Putten waar we na een indrukwekkende reis ’s avonds rond 21.30 uur aankomen.
