Oktober 44, 659 mannen weggevoerd... slechts 48 keerden terug

EERSTE STEEN VOOR HET EERSTE NIEUWE HUIS.

Zoals in andere Nederlandse gemeenten, was er in Putten na de bevrijding overal gebrek aan. Alleen was de nood in het Gelderse dorp extreem hoog vanwege de verwoestingen die de bezetter in oktober 1944 na de razzia had aangericht. Ruim honderd huizen en gebouwen waren in vlammen opgegaan. Ze waren in brand gestoken als vergelding voor de aanslag op de Duitse militairen bij de Oldenallerbrug. Veel Puttenaren waren dus huis en haard kwijtgeraakt. Er waren in totaal duizend woningzoekenden. Van de brand waren 160 gezinnen met in totaal 105 woningen slachtoffer geworden. Er was liefst 160.000 kubieke meter aan bouwvolume verwoest. Het ging vooral om woningen, maar ook legden de Duitsers negentien boerderijen, zes winkels, vijf cafés, een bioscoop, twee kleermakerijen, een hotel, twee garages en een graanmaalderij in de as. Er was dus een schrijnend gebrek aan woonruimte, zozeer zelfs dat getroffenen onderdak moesten zoeken in schuren of kippenhokken. De gemeente besloot zomerhuizen te vorderen en beschikbaar te stellen voor woningzoekenden. De nood was zo hoog dat in die dagen dan ook niet werd gesproken over het niet meer herbouwen van een of meerdere huizen ter nagedachtenis aan de verschrikkingen, zoals in Oradour-sur-Glane. Aanvankelijk was eind 1945 de toezegging gedaan dat er 75 stenen en zestien noodwoningen zouden worden gebouwd. Maar naderhand bleek dit een te optimistische aankondiging. Bovendien ervoeren de Puttenaren de noodwoningen als minderwaardig en discriminerend. De provincie Gelderland kreeg overigens in 1946 maar een woningcontingent toegewezen van duizend huizen; slechts tien daarvan waren bestemd voor het nooddruftige Putten.

In Heemstede bracht een buurtvereniging geld bijeen voor de bouw van een huis. Velen zijn nu uit Heemstede overgekomen voor de eerste steenlegging. Op de bouwplaats wordt een oorkonde in een granaathuls gestoken; deze wordt door vrouwen uit Heemstede ingemetseld in de fundering van het nieuwe huis aan de Garderense weg die de naam Heemstede kreeg.

Op 17 april 1947 werd de eerste steen gelegd.

Foto’s zijn gemaakt op: 17 april 1947.

 

 

Stichting Oktober 44
Midden Engweg 1
3882 TS Putten

Design by Acadia