PUTTEN/ERMELO - Met 'aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid' zegt Ermeloër Gert van Emous (75) te weten waarom een klein deel van de bij de Razzia van Putten opgepakte mannen is vrijgelaten door de Duitsers uit Kamp Amersfoort.
In het boek dat hij schrijft over de vergeldingsactie van 1 oktober 1944 waarbij in totaal 552 slachtoffers zijn gevallen, stelt hij dat zijn vader en andere krijgsgevangenen hebben meegewerkt met de bezetter om de aanslagplegers op te sporen.
Die theorie en lezing is nieuw voor Stichting Oktober '44. "Het zou heel goed kunnen. Tot op de dag van vandaag is het nooit vast komen te staan waarom er 58 mannen uit Amersfoort zijn vrijgelaten op een totaal van 660 weggevoerde mannen", stelt stichting vice-voorzitter Evert de Graaf.
"Er is geen documentatie over de selectie-criteria van de Duitsers. Aangenomen werd dat ouderdom, ziekte en de grootte van het gezin een rol speelde", aldus De Graaf.
Maar onweerlegbaar en bevredigend is die verklaring nooit geweest. Van Emous' vader bijvoorbeeld had zeven kinderen en bleef gespaard. "Andere mannen met meer kinderen zijn wel afgevoerd", stelt De Graaf.
Ook uit het onderzoek van de commissie Wildschut, een opdracht van de regering, is in 1947 niet vast komen te staan waarom een select groepje mannen Kamp Amersfoort mocht verlaten.
"Er zijn 78 interviews gehouden door het Rijks Instituut voor Oorlogsdocumentatie, de voorganger van het NIOD. Tot een bevredigend eindverslag heeft dat nooit geleid, aldus De Graaf. "Dat kwam ook omdat Putten zwijgzaam en verdeeld was. Putten is een broeinest van tegenstellingen", luidde de conclusie van Wildschut.
In de reconstructie die Gert van Emous maakt, beschrijft hij dat zijn vader en andere er achter komen dat de daders van de verzetsdaad zijn weg gevlucht naar een schuiladres aan de Hunnenweg bij Edda Huzid in Voorthuizen. niet uit Putten komen.
Anderen zijn gevlucht naar landgoed Schovenhorst, gehucht Drie en Tolnegen onder Stroe. "Die informatie is door gespeeld aan het kampcommando in kamp Amersfoort", zegt Van Emous resoluut.
Over dat verraad wordt verschillend gedacht. De Graaf stelt dat het verzet in brede lagen 'vervloekt en gehaat' werd. De aanslag was amateuristisch uitgevoerd en bovendien zijn honderden onschuldige slachtoffers gevallen.
bron de Stentor 08-10-2012