Oktober 44, 659 mannen weggevoerd... slechts 48 keerden terug

Op 18 April 2007 heeft de heer Melis van Twillert een nieuwe vitrinekast in de Gedachtenisruimte onthuld.
In de vitrinekast staat zijn bijzondere verhaal, welke geschreven is door Roel Kleine. Naar aanleiding van de reis naar Neuengamme, het was 62 jaar geleden dat hij daar voor het laatst was geweest. Van Twillert is in 1944 opgepakt in Bunschoten en in kamp Amersfoort terecht gekomen alwaar hij geruild werd voor de heer Koelewijn die naar huis gestuurd werd omdat hij een groot gezin had. Hij kwam als enige buitenstaander in de barakken bij de Puttenaren terecht. Zijn hele verhaal is hier te lezen.

Omdat hij niet in Putten is opgepakt is stond hij nooit vermeld in de Gedachtenisruimte. Hij is ooit in Spakenburg / Bunschoten geweest en daar komt hij ook niet in de boeken voor omdat men daar vond dat hij bij de slachtoffers van de razzia van Putten hoort.

Daarom heeft de Stichting zijn verhaal in de nieuwe vitrinekast een vaste plek gegeven.
    

 

De pers was in grote getale aanwezig.

 

 

'Ik ben erg blij dat ik nu toch een plek heb'


door Sanne Voets.(Stentor) donderdag 19 april 2007

PUTTEN - Melis van Twillert (85) uit Ridderkerk werd gisteren verrast met een eigen plek in de gedachtenisruimte van Stichting Oktober 44 aan de Dorpsstraat in Putten.
Van Twillert komt niet uit Putten en werd ook niet tijdens de razzia in Putten opgepakt. Maar in kamp Amersfoort belandde hij wel tussen de Puttenaren. Samen met hen werd Van Twillert onder andere naar concentratiekamp Neuengamme in Duitsland afgevoerd. En samen met Puttenaren maakt hij de meest verschrikkelijke dingen mee.

Lang discussieerde men, ook binnen de stichting, of Van Twillert nu wel of niet een plaats in de gedachtenisruimte in Putten behoorde te hebben. Hij komt niet uit Putten en hij is destijds in Nijkerk door de Duitsters opgepakt.

In de gedachtenisruimte staat zijn naam niet op de lijst bij de mensen die terugkeerden van de razzia in Putten. Maar in het gedenkboek 'Opdat de nageslacht het wete' van TJ. Wouters wordt hij als een van de overlevenden genoemd.

Maar gistermiddag om vier uur was het zo ver. Als verassing mocht Van Twillert zelf zijn verhaal, vorig jaar opgetekend door Stentor-verslaggever Roel Kleine, onthullen. Het verhaal hangt, samen met een paar oude documenten en een lepel uit het concentratiekamp, in een nieuwe vitrinekast.

"Ik ben blij dat ik nu toch een plek heb hier. En hoe! Dat had ik nooit verwacht," vertelt Van Twillert. Hij had sowieso niet verwacht dat hij nog een plek in Putten zou krijgen. "Ik begrijp eerlijk gezegd niet waarom het zo lang heeft geduurd. Er hangt hier wel een Engelsman in de gedachtenisruimte. Ik ben misschien geen Puttenaar, maar ik heb wel alles samen met ze meegemaakt."

"Van Twillert is een apart geval," zegt Jan van den Hoorn, voorzitter van Stichting Oktober 44. "Wij hebben hier dan ook wat mee geworsteld. Maar wij willen nu toch voorkomen dat hij in de vergetelheid raakt."

Dochter Joke van Twillert is ook bij de onthulling aanwezig. Ze is blij voor haar vader. "Dit is heel belangrijk voor hem. Het is een stukje erkenning. Hij hoorde nooit ergens bij en dat heeft hij niet als prettig ervaren," zegt Joke. "De laatste jaren komt hij ook elk jaar naar de herdenking in Putten."

Daarom zit Van Twillert ook nu een week in een bungalow op de Heihaas in Putten. Samen met zijn vrouw. Mevrouw Van Twillert vindt het fijn dat haar man dit nog mee kan maken; "Hij is toch al 85 hè." Zij was van de verassing op de hoogte. "Wij hebben dit echt aan Gert van Dompseler te danken. Hij is hier al een tijd mee bezig."

Op 1 mei 1945 werd Van Twillert door het Russische leger bevrijd. Samen met Puttenaar Aalt Arendse kwam hij via allerlei omzwervingen door Duitsland weer in Nederland. De weduwe van Aalt Arendse is ook bij de onthulling aanwezig. "Wij hebben altijd contact gehouden en we zien elkaar nog regelmatig," vertelt ze.

Van Twillert is nu al bijna 55 jaar getrouwd en heeft drie kinderen. De eerste dertig jaar kon hij moeilijk praten over zijn ervaringen in de oorlog. "Nu vertelt hij honderduit," zegt zijn vrouw.

Op uitnodiging van stichting Oktober 44 bezocht Van Twillert vorig jaar - na 62 jaar - voor het eerst weer het voormalige concentratiekamp Neuengamme, ten Noorden van Duitsland. "Hij kende de plek niet meer terug. Het was allemaal gemoderniseerd daar," vertelt zijn vrouw. Het kamp kwam gevoelsmatig niet overeen met zijn herinneringen zoals die in zijn verhaal in de gedachtenisruimte worden omschreven:

'De tweede dag dat ik op het werk was, maakte ik kennis met een kapo die mij zeven klappen met een schoppenstok gaf en twee tanden uit m'n onderkaak stompte. Na een week was je daar ook weer aan gewend en 's morgens bij het opstaan rekende je op tien klappen. Kreeg je er meer dan had je pech, kreeg je er minder, had je mazzel.'


Van Twillert; “Ik ben misschien geen Puttenaar, maar ik heb wel alles samen met ze meegemaakt”

Stichting Oktober 44
Midden Engweg 1
3882 TS Putten

Design by Acadia